Πνευματική Αντιμετώπιση

Αξίζει να διαβάσετε όλη την ομιλία του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Viktor Orban που δόθηκε στην Διάσκεψη «Ελπίδα και η Χριστιανική Αντιμετώπιση της Κρίσης», που έλαβε χώρα στη Μαδρίτη της Ισπανίας και στο Πανεπιστήμιο του Αγ. Παύλου, στις 17 Νοεμβρίου 2012. (Ελάχιστα κομμάτια της ομιλίας παραλείφθηκαν). Πέραν από τη γνώμη που μπορεί να έχει κάποιος για τον συγκεκριμένο δεξιό πολιτικό, (το Spiegel έγραψε ότι «έχει ποδοπατήσει τις ευρωπαϊκές αξίες» - sic και ελληνική εφημερίδα τον λέει "ακροδεξιό"), σπάνια «δυτικός» ηγέτης μπορεί να πει τα λόγια που θα διαβάσετε.

Οι άνθρωποι που ακολουθούν χριστιανικές παραδόσεις, λαϊκοί, κληρικοί, Καθολικοί και Προτεστάντες, συνδέονται με ένα κοινό αίσθημα. Την ευθύνη του φρουρού που του έχει ανατεθεί η φύλαξη. Μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο του προφήτη Ιεζεκιήλ, ότι αν ο φρουρός δει τον ένοπλο εχθρό να πλησιάζει, αλλά δεν σαλπίσει για να προειδοποιήσει τους λαό του, τότε ο Θεός θα τον καλέσει να λογοδοτήσει για τις ανθρώπινες ζωές που θα χαθούν. Κατά την άποψή μου, ο Θεός τοποθέτησε εκκλησιαστικούς και κοσμικούς ηγέτες να είναι τέτοιοι άγρυπνοι φρουροί και αυτό περιλαμβάνει και τους πολιτικούς. Και έτσι γνωρίζω πολύ καλά τις ευθύνες μας ότι πρέπει να διακηρύξουμε ότι η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση που συμβαίνει στην Ευρώπη δεν είναι κάποιο τυχαίο γεγονός το οποίο λίγοι προικισμένοι τεχνοκράτες θα είναι σε θέση να διορθώσουν. Η κρίση που συμβαίνει στην Ευρώπη είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αποσύνθεσης που έχει παρουσιάσει εδώ και αρκετό καιρό η ήπειρός μας. Πιστεύω ότι πρέπει να μιλήσουμε και να δηλώσουμε ότι στην Ευρώπη σήμερα, αυτές οι μορφές και διαμορφώσεις της ανθρώπινης συμβίωσης, όπως το έθνος και η οικογένεια έχουν πέσει σε μια αμφισβήτηση. Ομοίως, οι αληθινές και αυθεντικές έννοιες της εργασίας και της πίστωσης έχουν γίνει αβέβαιες στην οικονομική ζωή. Αυτό γιατί αυτά τα σημαντικά πράγματα – η εργασία, οι πιστώσεις, η οικογένεια, το έθνος - διαλύονται από τα ηθικά θεμέλια που ο Χριστιανισμός μας παρείχε και έτσι έχουν χάσει το βάρος και τη σημασία τους κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν ξέρω πότε ξεκίνησε η διαδικασία αυτή, ίσως οι ιστορικοί να γνωρίζουν, αλλά αυτό που βλέπω είναι ότι αυτή η κατάσταση έχει αναπτυχθεί στην Ευρώπη σήμερα, η οποία Ευρώπη - στην πολιτική βεβαίως - έχει αρχίσει να αισθάνεται ντροπή για τις ρίζες της. Για το λόγο αυτό το νέο ευρωπαϊκό «Σύνταγμα» δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στις χριστιανικές ρίζες.

Όχι ότι το ξέχασαν, αλλά, αντίθετα, υπήρξε μια μεγάλης κλίμακας ευρωπαϊκή συζήτηση η οποία κατέληξε στο ότι δεν πρέπει να περιληφθεί. Ο Schuman, ένας από τους ιδρυτές της ιδέας της Ευρώπης, είπε κάποτε ότι η Ευρώπη είτε θα είναι χριστιανική, είτε δεν θα υπάρχει. Ωστόσο, σήμερα, έχουμε φτάσει στο σημείο όπου η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών πολιτικών εργάζεται και κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να εξοριστεί ο Χριστιανισμός και να περιοριστεί μόν στις εκκλησίες, στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων και στα βιβλία της ιστορίας.


[Μόνο οι συντονιστές επιτρέπεται να δουν αυτόν το σύνδεσμο]

--->ΑΞΙΟΣ Ο Κος ORBAN....!!!!

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Όπως ο μαθητής έχει προσόντα, ο στρατιώτης προσόντα, ο καθένας έχει προσόντα και δεν προσλαμβάνεται κανείς στις υπηρεσίες εάν δεν έχει ένα ορισμένο αριθμό προσόντων, έτσι υπάρχουν και τα προσόντα του Χριστιανού. Ποια είναι αυτά; Τα προσόντα του Χριστιανού είναι: Πρώτο – πρώτο η ρίζα των αρετών. Ο Χριστιανός είναι ένα σύνολο, μια σύνθεση αρετών. Η πρώτη αρετή, η ρίζα, ποια είναι; Όπως το δέντρο έχει ρίζα, έτσι και το δένδρο της αρετής, που ποτίζει με τα δάκρυα και τα αίματα η πίστης μας, το δένδρο αυτό της αρετής που θάλλει αιωνίως, έχει ρίζα, αγαπητοί. Και όσο πιο βαθιά είναι αυτή η ρίζα, τόσο στερεότερος είναι ο Χριστιανισμός και τόσο ωραιότερος και ευπρεπέστερος και ιδανικότερος είναι στον κόσμο αυτόν. Η ρίζα του δένδρου αυτού είναι, αγαπητοί μου, η ταπείνωσης. Ο Χριστιανός πρέπει να είναι ταπεινός. Κάν σοφός, κάν φιλόσοφος, κάν ποιητής, κάν ταξιδεύση σε όλο το πλάτος του κόσμου, κάν πετάξη επάνω στους ορίζοντες, πρέπει να είναι ταπεινός. Θυμάστε τι ψάλλουμε στην ακολουθία της κηδείας; «Εμνήσθην του προφήτου βοώντος Εγώ είμι γή και σποδός…» Τι είσαι, άνθρωπε, οπουδήποτε και αν φθάσεις; Μια χούφτα χώμα και στάχτη.
Ταπεινός λοιπόν. Η ταπείνωσης πρέπει να διακρίνει τον Χριστιανό. Αλλά εκτός της ταπεινώσεως ο Χριστιανός πρέπει να έχει και κάτι άλλο. Το δάκρυ της μετανοίας. Εάν αμαρτάνει – και αμαρτάνει ο Χριστιανός, διότι δεν μπορεί να είναι αναμάρτητος κανείς επί της γης – εάν αμαρτάνει αυτός, εάν αμαρτάνει η γυναίκα του, εάν αμαρτάνουν τα παιδιά του, εάν αμαρτάνει η κοινωνία, αυτός πρέπει να κλαίει και να θρηνεί. «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται»
Ο Χριστιανός ακόμα πρέπει να είναι πράος και ειρηνικός. Αλλά υπό έναν όρο πράος και ειρηνικός, όταν χτυπούν και αδικούν τον ίδιο. Όταν όμως βλέπει στη γειτονιά του, στο εργοστάσιο, στο γραφείο του, στην κοινωνία, την αδικία, τότε πρέπει να γίνει λέων. Δεν είσαι Χριστιανός, εάν δεν αγωνίζεσαι να επικρατήσει στον κόσμο η δικαιοσύνη. «Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην…». Αυτό εμάς μας έλειψε. Δεν έχουμε δίψα «δικαιοσύνης». Όταν αδικήται το άτομό μας, ο εαυτός μας, γινόμεθα θηρία, όταν αδικήται η χήρα, το ορφανό, ο κόσμος ο φτωχός και εγκατελειμμένος που δεν έχει συνηγόρους και ισχυρούς να τον υπερασπίσουν, αδιαφορούμε. Ο Χριστιανισμός πρέπει να είναι πράος για τον εαυτό του, αλλά αγωνιστής και να διψά την δικαιοσύνη.
Ο Χριστιανισμός ακόμη πρέπει να είναι ειρηνοποιός, να ρίχνει γέφυρες και να ενώνει τα χάσματα. Όπως όταν φτάσουμε σε ένα μέρος αδιαπέραστο, απλώνουν γέφυρα και περνούμε, έτσι στον κόσμο αυτόν, που τον χωρίζουν ιδεολογίες και συμφέροντα και μίση, πρέπει ο Χριστιανός να είναι η ένωση των διεστώτων, ανατολής και δύσεως, πρέπει να είναι η γέφυρα που θα ενώνει κόσμους αντιμαχόμενους. «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται».
Ο Χριστιανός ακόμα πρέπει να έχει κάτι άλλο. Να είναι σαν τα χιόνια. Όπως το χιόνι που είναι πάνω στην κορυφή του Ολύμπου δεν το πατάνε πόδια ανθρώπου, αλλά είναι πεντακάθαρο, έτσι και η καρδιά του Χριστιανού πρέπει να είναι καθαρά. «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Ο Χριστιανός επίσης πρέπει να έχει ένα άλλο προσόν. Να είναι υπομονετικός. Βράχος. Όπως ο βράχος μέσα στο πέλαγος δε φοβάται τη θάλασσα, αλλά εξέχει μέσα στο πέλαγος και μένει πάνω από τα αφρισμένα κύματα, έτσι και ο Χριστιανός στις θλίψεις πρέπει να έχει ανδρεία, να είναι ανδρείος.
Τέλος ο Χριστιανός πρέπει να είναι έτοιμος για θυσία. Έτοιμος να πεθάνει όχι στο κρεβάτι του, αλλά επάνω στο πεδίο της τιμής, να θυσιάσει τη ζωή του για τη δόξα του Χριστού.
Αυτά είναι τα προσόντα, τα διαμάντια στο περιδέραιο που πρέπει να στολίζει κάθε χριστιανική ψυχή.

Πώς θα αντιμετωπίσουν οι Χριστιανοί τον Αντίχριστο;

Για την αντιμετώπιση του πειρασμού του Αντιχρίστου οι Χριστιανοί θα πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι. Τα όπλα, με τα οποία θα δυνηθούν οι Χριστιανοί να πολεμήσουν τον Αντίχριστο, είναι η θεωρία και πράξη της Χριστιανικής Εκκλησίας. Άλλωστε, αυτά τα δύο είναι στην ουσία αχώριστα.

Το πρώτο, λοιπόν, όπλο των Χριστιανών θα είναι η διδασκαλία των σημείων του Αντιχρίστου και η θεωρητική κατάρτιση πάνω στο ζήτημα των εσχάτων και της έλευσης του θηρίου. Όπως ήδη δείξαμε σε άλλο σημείο της εργασίας μας, ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων θεωρεί απαραίτητο οι Χριστιανοί να διδάσκονται τα σημεία του Αντιχρίστου, ώστε να τον αναγνωρίσουν, όταν έρθει, και να μην πλανηθούν. Το ίδιο λέγει και ο Άγιος Εφραίμ. Ο Άγιος Αυγουστίνος γράφει πως αυτοί που θα νικήσουν τον διάβολο την εποχή του Αντιχρίστου θα βοηθηθούν απ’ τις Γραφές και τη χάρη του Θεού.
Δεν πρέπει να είμαστε « χαύνοι » αλλά έτοιμοι για αγώνα.
Το δεύτερο όπλο των Χριστιανών θα είναι η έντονη πνευματική ζωή και η εγρήγορση. Επίσης, η πνευματική γνώση και το χάρισμα της διακρίσεως των πνευμάτων. Ο Άγιος Εφραίμ τονίζει ιδιαίτερα τη σημασία του ενάρετου και χριστιανικού βίου ως προϋπόθεσης για την τήρηση της σωστής στάσης στο ζήτημα του Αντιχρίστου. Η γνωσιολογική ενημέρωση δεν αρκεί. Η ενημέρωση θα ωφελήσει αυτόν που έχει πνευματικά ενδιαφέροντα. Οι υλικοί άνθρωποι, ακόμη και αν τους παρασχεθεί η σχετική ενημέρωση, απλά, δεν θα δώσουν σημασία και θα αποστραφούν αυτόν που τους λέει την αλήθεια. Κατά τον Όσιο Εφραίμ, χρειαζόμαστε πολλά δάκρυα και προσευχές, για να μπορέσουμε να μείνουμε εδραίοι και να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία τους πειρασμούς του Αντιχρίστου. Απαιτείται ακλόνητη πίστη, αμετακίνητος λογισμός και σταθερότητα. Δεν πρέπει να είμαστε « χαύνοι » αλλά έτοιμοι για αγώνα. « Τὴν ἀκλινῆ πίστιν τοῦ Χριστοῦ εἰλικρινῶς βαστάζοντες, εὐρίπιστον ποιήσομεν τὴν δύναμιν τοῦ τυράννου. Λογισμὸν ἀμετάθετον κτησώμεθα καὶ εὐστάθειαν, καὶ ἀφίσταται ἡμῶν ὁ ἀσθενής, μὴ ἔχων τὸ τί ποιήσῃ. Ἐγὼ ὁ ἐλάχιστος, ἀδελφοί, παρακαλῶ ὑμᾶς, φιλόχριστοι, μὴ γενώμεθα χαῦνοι, ἀλλὰ μᾶλλον δυνατοὶ τῇ δυνάμει τοῦ σταυροῦ. Ἀπαραίτητος ἀγὼν ἐπὶ θύραις ἐστί. Τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως ἀναλάβωμεν πάντες. Ἕτοιμοι οὖν γίνεσθε, ὥσπερ οἰκέται πιστοί, ἄλλον μὴ δεχόμενοι », γράφει χαρακτηριστικά.
Oι ταπεινοί, δίκαιοι και αληθινοί Χριστιανοί, αυτοί που υπήρξαν όχι μόνο κλητοί αλλά και εκλεκτοί, δεν θα εξαπατηθούν απ’ τον Αντίχριστο.
Αν η αγιότητα συνιστάται σε κάθε εποχή, στους έσχατους καιρούς θα είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ερωτά ρητορικά: « Ποταποὺς δὲ δεῖ ἡμᾶς εἶναι ἐν ἁγίαις ἀναστροφαῖς καὶ εὐσεβείαις, προσδοκῶντας τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ Θεοῦ ἡμέρας; ». Κατά τον Άγιο Εφραίμ, η απόρριψη της μέριμνας αυτής της ζωής θα οπλίσει τους Χριστιανούς με δύναμη. Ο Άγιος Αυγουστίνος τονίζει τη σημασία της ταπείνωσης. Ο Χριστιανός πρέπει να είναι ταπεινός και να επιζητεί όχι τη δική του δόξα αλλά τη δόξα του Θεού, όπως ο Χριστός απέδιδε δόξα στον Πατέρα. Κατά τον Άγιο Καισάριο της Αρελάτης, οι ταπεινοί, δίκαιοι και αληθινοί Χριστιανοί, αυτοί που υπήρξαν όχι μόνο κλητοί αλλά και εκλεκτοί, δεν θα εξαπατηθούν απ’ τον Αντίχριστο.
Η πνευματική γνώση και το χάρισμα της διάκρισης των πνευμάτων θα είναι στοιχεία « ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ » για την αναγνώριση του Αντιχρίστου. Κατά τον Ιερό Χρυσόστομο, είναι αναγκαίο να έχουμε το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος που ονομάζεται « διάκρισις πνευμάτων », για να μπορούμε με γνώση να διακρίνουμε τα πνεύματα, ώστε στο ένα – το Θεϊκό – να πιστεύουμε, και στο άλλο – το δαιμονικό – να αντιστεκόμαστε. Σύμφωνα με τους Οσίους Εφραίμ και Ιγνάτιο Μπριαντσιανίνωφ, τον Αντίχριστο θα καταλάβουν αυτοί που έχουν πνευματική γνώση. « Τοῖς γὰρ ἔχουσι γνῶσιν, εὐχερῶς ἡ τούτου γνωρίζεται ἔλευσις », γράφει ο Όσιος Εφραίμ. Και ο Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ σημειώνει: « Εκείνος που δέχτηκε μέσα του τη Βασιλεία του Θεού… μπορεί ν’ αναγνωρίσει και ν’ αποφύγει τον Αντίχριστο ή και να τον αποκρούσει ».

Οι ίδιες απόψεις συναντώνται και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία. Κατά τον συγγραφέα του Περί Συντελείας, στους έσχατους καιρούς θα σωθούν όσοι ακούν με προσοχή τις Θείες Γραφές, τις κρατούν στα χέρια τους και τις κατανοούν με το μυαλό τους. Γράφει χαρακτηριστικά: « Οἱ δὲ ἀκροώμενοι τῶν Θείων Γραφῶν καὶ ἐπὶ χεῖρας ἔχοντες καὶ ἐν τῷ νῷ ταύτας ἐννοούντες πολλοὶ ἀποδράσονται ἐκ τῆς αὐτοῦ πλάνης. Νοήσουσι γὰρ τῆς ἐπιβουλῆς αὐτοῦ τὴν ἐμφάνειαν καὶ τῆς πλάνης αὐτοῦ τὴν ἀλαζονείαν καὶ ἐκφεύξουσιν ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ… ». Για τον Αρέθα Καισαρείας, η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη είναι οι δύο πτέρυγες που θα επιτρέψουν στην Εκκλησία να πετάξει μακρυά απ’ τον πειρασμό του Αντιχρίστου. Ειδικά, η υπενθύμιση της παροδικότητας του Αντιχρίστου και της τρομερής υπεροχής του Χριστού θα συμβάλει στην κατανίκηση του φυσιολογικού αισθήματος του φόβου. Ο Οικουμένιος γράφει χαρακτηριστικά: « Οὐ μην φοβητέον φησὶ τὸ ἀπηνὲς καὶ ψυχοφθόρον θηρίον, τὸν Ἀντίχριστον κἄν ἀπειλῇ καὶ δρᾷ χαλεπώτερα. Ἦλθε γὰρ, φησίν, ἡ ὥρα τῆς κρίσεως αὐτοῦ ». Η νήψη θα είναι απαραίτητη. Τα σχετικά με τον Αντίχριστο « ὁ χρόνος ἀποκαλύψει καὶ ἡ πεῖρα τοῖς νήφουσι », σημειώνει ο Ανδρέας Καισαρείας. Σχετικά με την άσκηση των αρετών, στην οποία θα επιδοθούν οι Χριστιανοί του τέλους των καιρών, ο συγγραφεύς του Περί Συντελείας γράφει: « Ὁρᾶς οἵαν νηστείαν καὶ προσευχὴν ἐκτελέσουσι τότε οἱ ἅγιοι ».


( Απόσπασμα – χωρίς τις υποσημειώσεις – από το βιβλίο του Βασιλείου Ταμιωλάκη Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ )

ΠΗΓΗ: [Μόνο οι συντονιστές επιτρέπεται να δουν αυτόν το σύνδεσμο]

Ποιοι θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο;

Αν η επαρκής θεωρητική και πρακτική γνώση του Χριστιανισμού είναι η αιτία της μη πλάνησης των πιστών Χριστιανών, η έλλειψη του ζεύγους πράξεως και θεωρίας θα είναι η αιτία της πτώσης των οπαδών του θηρίου. Αυτοί, λοιπόν, που θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο θα είναι:

1) Όσοι δεν θα έχουν θεωρητική θεολογική κατάρτιση.

2) Όσοι είναι ασταθείς και άστατοι στο νου.
Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, θα εξαπατηθούν και θα χωριστούν απ’ τον ζωντανό Θεό αυτοί που θα έχουν σαθρή και αστήρικτη την βάση της διανοίας τους. Σύμφωνα με τον Θεοδώρητο Κύρου, στα ολέθρια δίχτυα του Αντιχρίστου δεν θα πιαστούν όλοι αλλά μόνο αυτοί που θα έχουν ασταθή και εύκολη στο να εξαπατηθεί γνώμη. « Οὐ γὰρ πάντας ἀγρεύσει – ὁ Ἀντίχριστος – πρὸς ὄλεθρον, αλλὰ τοὺς εὐρίπιστον καὶ εὐεξαπάτητον κεκτημένους τὴν γνώμην », σημειώνει ο επίσκοπος Κύρου.

3) Όσοι έχουν γήινο φρόνημα και είναι προσκολλημένοι στις γήινες υποθέσεις.
Κατά τον Όσιο Εφραίμ, αυτοί που είναι δεμένοι με την ύλη, ακόμη κι αν ακούσουν την αλήθεια, δεν θα πιστέψουν αλλά θα βδελύσσονται αυτόν που τους μιλάει. Κατά τον Άγιο Καισάριο Αρελάτης, θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο οι πλεονέκτες, οι φαύλοι και οι μοιχοί, όσοι ονομάζουν τους εαυτούς τους Χριστιανούς αλλά είναι τέτοιοι μόνο κατά το όνομα.

4) Όσοι, ούτως ή άλλως, δεν θα είναι άξιοι σωτηρίας.
Κατά τους ιερό Χρυσόστομο, Θεοδώρητο Κύρου, Άγιο Αυγουστίνο και Άγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας, ο Αντίχριστος δεν θα επικρατήσει σε όλους αλλά μόνο σ’ αυτούς που από μόνοι τους είναι άξιοι απωλείας και θα στερούσαν τη σωτηρία απ’ τους εαυτούς τους ακόμη και χωρίς την παρουσία του Αντιχρίστου. Θα τον ακολουθήσουν οι απειθείς, αυτοί που θα κολάζονταν, ακόμη κι αν δεν ερχόταν ο Αντίχριστος.
Κατά τον Άγιο Αυγουστίνο, θα πλανηθούν αυτοί που θα είναι άξιοι να πλανηθούν, αυτοί που θα αφήσουν τους εαυτούς τους να πέσουν στην πλάνη. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, αναφερόμενος στους « Μοιχειανούς », όπως τους χαρακτηρίζει, λέγει: « Όσοι υποπέσουν σ’ αυτή την αίρεση – επικεντρώνει την προσοχή του στην υποταγή της Εκκλησίας στη θέληση της πολιτικής εξουσίας –, αν ζούσαν την εποχή του Αντιχρίστου, θα έπιπταν στην λατρεία του. Και όσοι μένουν όρθιοι και αγωνίζονται κατά της αίρεσης, αν ζούσαν την εποχή του Αντιχρίστου, θα τον νικούσαν με τη δύναμη του Χριστού ».

5) Όσοι θα έχουν εγκαταλείψει τον Θεό.
Ο Άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, ερμηνεύοντας τον λόγο του Αποστόλου Παύλου « Καὶ πέμψει αὐτοῖς ἐνέργειαν πλάνης… », διευκρινίζει πως δεν θα είναι ο Θεός υπεύθυνος της πλάνης των οπαδών του Αντιχρίστου αλλά οι ίδιοι. Γράφει χαρακτηριστικά: « Πρῶτον ἐκεῖνοι ἀπώσαντο τὴν ἀλήθειαν, καὶ τότε ἐγκατέλιπεν αὐτοὺς ὁ Θεός, καὶ ἐκράτησεν αὐτῶν τὸ ψεῦδος ». Κατά τον Άγιο Ιγνάτιο Μπριαντσιανίνωφ, « όποιος δε δέχτηκε μέσα του τη βασιλεία του Θεού δεν μπορεί ν’ αναγνωρίσει τον Αντίχριστο. Μ’ έναν ακατανόητο για τον ίδιο τρόπο, ανεπίγνωστα, θα γίνει σίγουρα οπαδός του ». Θα δεχτούν την πλάνη όσοι δεν έμειναν στην αλήθεια. Κατά τον Άγιο Ιερώνυμο, θα πιστέψουν στο ψεύδος όσοι δεν δέχτηκαν την αγάπη και την αλήθεια, δηλαδή τον Χριστό, όσοι θα έχουν προετοιμάσει τους εαυτούς τους για τον πνευματικό όλεθρο.

6) Όσοι έχουν υπερήφανο φρόνημα.
Κατά τον ιερό Αυγουστίνο, όσοι επιδιώκουν τη δική τους δόξα, όπως και ο Αντίχριστος θα αποδίδει δόξα στον εαυτό του, κινδυνεύουν να οδηγηθούν στην παγίδα του θηρίου. Προφανώς, όντες όμοιοί του, θα τον συμπαθήσουν και θα τον ακολουθήσουν.

Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία αναφέρονται παρόμοιες απόψεις. Η έλλειψη θεολογικής κατάρτισης θεωρείται πως θα είναι μια αιτία πλάνης των ανθρώπων. Κατά τον Αρέθα, θα εξαπατηθούν απ’ τον Αντίχριστο αυτοί που είναι κάλπικοι και ακούν τις προφητείες για την έλευση του Χριστού με ραθυμία. Θα τον ακολουθήσουν αυτοί που δεν θα έχουν διδαχθεί τη θεολογία της ιστορίας, δηλαδή πώς κυριαρχούσε ο Σατανάς πρίν την έλευση του Χριστού, πώς νικήθηκε με την Πρώτη Παρουσία Του και πώς θα ηττηθεί ξανά στους έσχατους χρόνους.
Τονίζεται, επίσης, πως ο υλόφρων βίος θα οδηγήσει στον Αντίχριστο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του Περί Συντελείας, θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο αυτοί που θα είναι δέσμιοι των βιωτικών υποθέσεων και δεμένοι με την επιθυμία του παρόντος αιώνος, της εφήμερης πραγματικότητας. Κατά τον Αρέθα Καισαρείας, θα πλανηθούν απ’ τον Αντίχριστο αυτοί που δεν θα δείχνουν καμία φροντίδα για την ουράνια δόξα αλλά θα είναι προσκολλημένοι στη γήινη « εστία » και θα έχουν υιοθετήσει ένα κτηνώδη τρόπο ζωής, όσοι θα άγονται και φέρονται στο παιχνίδι της ζωής φρονώντας τα γήινα.
Θα πλανηθούν όσοι είναι « χαλαροί » και « επιφανειακοί » Χριστιανοί. Κατά τον Κλήμεντα τον Αλεξανδρέα, θα πλανηθούν οι « κλητοί » και όχι οι εκλεκτοί. Το ίδιο γράφει και ο Αρέθας που σημειώνει πως απ’ τους Χριστιανούς θα ακολουθήσουν τον Αντίχριστο αυτοί που η κλήση του Χριστού δεν έφθασε μέχρι τα βάθη της καρδιάς τους αλλά τους άγγιξε μόνο επιφανειακά και ακροθιγώς, τόσο ώστε να συναριθμηθούν με τους Χριστιανούς. Θα πλανηθούν αυτοί που υπήρξαν μεν κλητοί αλλά δεν συναριθμήθηκαν με τους εκλεκτούς.

Γίνεται αναφορά και στο χάρισμα της διάκρισης των πνευμάτων. Ο Αρέθας σημειώνει πως οι περισσότεροι άνθρωποι θα πλανηθούν, διότι δεν θα έχουν συνηθίσει να διακρίνουν την αλήθεια από το ψεύδος· « διὰ τὸ μὴ ἔχειν διακριτικὴν ἔξιν ἀληθείας καὶ ψεύδους », αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι περισσότεροι Πατέρες δεν φαίνονται ιδιαίτερα αισιόδοξοι σχετικά με τους αριθμούς αυτών που θα αντισταθούν στον Αντίχριστο και αυτών που θα τον ακολουθήσουν. Οι δεύτεροι θα είναι περισσότεροι. Σύμφωνα με τη Διδαχή των δώδεκα Αποστόλων, « καὶ σκανδαλισθήσονται πολλοὶ καὶ ἀπολοῦνται ». Κατά τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, « πολλοὶ ὑπακούσονται καὶ ἀπελεύσονται πρὸς αὐτὸν ἀπατώμενοι ». Ο Αγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, εκφράζοντας την θλίψη του για τον μικρό αριθμό που συντάχθηκε με το δίκαιο στο γνωστό ζήτημα της εποχής του, γράφει πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και στα έσχατα. Το ποσοστό, τόσο αυτών που στην εποχή του αντιστέκονταν στην ανομία, όσο και αυτών που θα αντισταθούν στον Αντίχριστο στο τέλος των καιρών, θα είναι μικρό.
Ο Άγιος Αυγουστίνος είναι πιο αισιόδοξος. « Πρέπει να πιστεύσωμεν επίσης, ότι θα ευρεθούν κατά τον χρόνον εκείνον πιστοί Χριστιανοί, και ότι πολλοί, έξωθεν προσερχόμενοι, βοηθούμενοι υπό της χάριτος του Θεού και των Γραφών, αίτινες προείπον το τέλος του κόσμου, του οποίου προησθάνθησαν ήδη την προσέγγισιν, θα είναι περισσότερο διατεθειμένοι να πιστεύσουν και ισχυρότεροι, όπως νικήσουν τον διάβολον, απαλλαγέντα των δεσμών του », γράφει στην Πολιτεία του Θεού.

( Απόσπασμα – χωρίς τις υποσημειώσεις – από το βιβλίο του Βασιλείου Ταμιωλάκη Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ )

ΠΗΓΗ: [Μόνο οι συντονιστές επιτρέπεται να δουν αυτόν το σύνδεσμο]

«Εὐχαῖς καὶ δάκρυσι τὸν Θεὸν καθικέτευσον πέμψαι σοὶ ὁδηγὸν ἀπαθῆ τε καὶ ἅγιον. Ἐρεύνα δὲ καὶ αὐτὸς τὰς Θείας Γραφάς, καὶ μάλιστα τὰς τῶν Ἁγίων Πατέρων πρακτικὰς συγγραφάς, ἵνα ταύταις ἀντιπαρατιθεὶς τὰ παρὰ τοῦ διδασκάλου καὶ προεστῶτος σοὶ διδασκόμενα καὶ πραττόμενα, ὡς ἐν κατόπτρῳ δύνασαι βλέπειν ταῦτα καὶ καταμανθάνειν καὶ τὰ μὲν συνᾴδοντα ταῖς Γραφαῖς, ἐγκολποῦσθαι κατέχειν τῇ διανοίᾳ. Τὰ δὲ νόθα καὶ ἀλλότρια, διακρίνειν καὶ ἀποπέμπεσθαι, ἵνα μὴ πλανηθῇς. Πολλοὶ γάρ, ἴσθι, πλάνοι καὶ ψευτοδιδάσκαλοι, ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις γεγόνασιν»
(Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος)